Praca, dom, dzieci, jakiś serial w TV. W weekend grill ze znajomymi, a wieczorem może jakiś film w telewizji. Z drugiej strony – ambitne zadania w pracy, starania o awans, a może własna firma? Codzienność i szybkie tempo życia pochłaniają nas tak bardzo, że rzadko zastanawiamy się nad tym, czego naprawdę potrzebujemy do szczęśliwego życia. Wszystko przecież tak bardzo kusi…
Przenieśmy się na chwilę do roku 1995. Steven Reiss, profesor psychologii i psychiatrii Uniwersytetu Ohio w Stanach Zjednoczonych właśnie usłyszał diagnozę. Choroba zagraża życiu, potrzebny jest przeszczep wątroby.
„Kiedy przyszła pielęgniarka, żeby zmierzyć mi temperaturę, zastanawiałem się, dlaczego nie robi czegoś, co sprawiłoby jej większą przyjemność. Jeśli rozrywka i dobre samopoczucie to – jak twierdzą teoretycy przyjemności – cel wszelkich naszych zachowań, kto chciałby pracować w szpitalu? Pełno tu chorych i umierających ludzi, a ranki wypełnia krzyk bólu pacjentów budzących się po operacji. Jeśli więc pielęgniarki mogłyby znaleźć sobie pracę w jakimś innym miejscu, dlaczego tego nie robią, gdyby rzeczywiście nadrzędnym pragnieniem było tylko to, by czuć się dobrze?” – wspomina profesor Steven Reiss w książce „Kim jestem. Co nas motywuje w miłości i pracy”.
Obiecał sobie, że jeśli wyzdrowieje, stworzy nową teorię ludzkich pragnień i dotrze do źródeł naszej satysfakcji i życiowego spełnienia.
Nowa piramida Maslowa
Profesor podszedł do tematu ambitnie i kolejne lata poświęcił na gruntowne badania naukowe nad tematem motywacji, szczęścia i spełnienia. Wyodrębnił 16 uniwersalnych potrzeb, które towarzyszą każdemu z nas, niezależnie od narodowości, kontynentu, rasy, religii, płci itd. Niektórzy mówią, że lista prof. Reissa jest nową piramidą Maslowa.
Jak zatem wygląda mapa szczęśliwego życia? Jak wygląda lista 16 uniwersalnych potrzeb i o czym nas informują?
• Władza – mówi o tym, co jest dla nas ważniejsze: zarządzanie i przewodzenie innym czy współpraca i partnerstwo?
• Niezależność – informuje nas o tym, na ile potrzebujemy psychicznej bliskości innych osób
• Ciekawość – informuje o tym, czy ważniejsza jest dla nas nauka, poszerzanie horyzontów i wiedza teoretyczna czy wybieramy raczej zdobywanie praktycznego doświadczenia
• Uznanie – pokazuje, na ile ważne są dla nas opinie innych o nas samych
• Porządek – sygnalizuje, na ile ważne jest dla nas uporządkowane otoczenie, ale i klarowne przejrzyste zasady czy usystematyzowane działanie
• Gromadzenie – odpowiada na pytanie, na ile ważne są dla nas fizyczne przedmioty i otaczanie się nimi, a na ile preferujemy minimalizm
• Honor – pokazuje, na ile trzymamy się swoich pryncypiów, a na ile jesteśmy elastyczni
• Idealizm – informuje o tym, na ile ważne są dla nas sprawy społeczne i angażowanie się działania pro bono
• Kontakty społeczne – pokazuje, na ile chętnie spędzamy czas w towarzystwie innych ludzi
• Rodzina – pokazuje, na ile ważna jest dla nas bliskość rodziny, troska o najbliższych
• Status – informuje o tym, na ile ważne jest dla nas podkreślanie swojego prestiżu, przynależności do elitarnych grup
• Rewanż – odpowiada na pytanie, czy wolimy rywalizację czy współpracę
• Piękno – pokazuje, na ile ważna jest dla nas estetyka w codziennym życiu i pracy
• Jedzenie – informuje, czy zwracamy uwagę na jakość, smak, zapach spożywanych posiłków
• Aktywność fizyczna – pokazuje, na ile nasze samopoczucie jest zależne od ruchu i sportu
• Spokój – mówi o tym, czy ważniejsza jest dla nas stabilizacja (emocjonalna, życiowa, finansowa) czy może lepiej odnajdujemy się w ryzykownych sytuacjach
Każda z powyższych potrzeb oddziałuje na nas w różnym natężeniu: dodatnio lub ujemnie. Ale jak mają się one do poczucia szczęścia?
Otóż, prof. Reiss wykazał, że aby żyć w zgodzie ze sobą, z poczuciem spełnienia, trzeba żyć w zgodzie z indywidualną mapą naszych potrzeb.
Znajomość swoich motywatorów pozwala uwolnić się od oczekiwań innych – rodziny, społeczeństwa, przełożonych – ale i od oczekiwań, które nakładamy sobie my same.
Koleżanki zakładają firmy? To ja też, teraz wszyscy rzucają korporcje! Przyjaciółka biega maratony i czuje się spełniona? Ja też spróbuję, to przecież modne! Mąż namawia na weekendowe spotkania ze znajomymi? Wolę spędzić wieczór z książką, ale dla świętego spokoju pójdę z nim.
Poznając swoją własną mapę potrzeb i stopień natężenia poszczególnych motywatorów, poznajemy tak naprawdę własny algorytm szczęścia i jasną odpowiedź na pytanie: czego potrzebuję do dobrego życia? Które potrzeby są mi naprawdę najbliższe? Z których nigdy nie zrezygnuję?
Profesor udowodnił, że droga do szczęścia i satysfakcji jest tylko jedna: im bardziej nasze życie odzwierciedla nasze wartości i priorytety wg 16 wymienionych potrzeb, tym większe subiektywne poczucie szczęścia. I odwrotnie – im bardziej ignorujemy swoje potrzeby i na siłę dostosowujemy się do oczekiwań innych, tym bardziej prosimy się o nudę i frustrację. A Ty – którą drogą podążasz dzisiaj w swoim życiu?
O autorce:
Joanna Religa – coach, trenerka, doradczyni, Reiss Profile Master w Instytucie Durkalskiego, www.reissprofile.pl
O Reiss Motivation Profile:
Reiss Motivation Profile to jedyne w pełni indywidualne narzędzie psychometryczne dostępne na stronie www.reissprofile.pl. Indywidualne, bo w każdej z 16 potrzeb pokazuje na skali od -2 do +2, na ile dana potrzeba jest dla każdego z nas istotna. Skala ta odzwierciedla bezpośrednio nasze zachowanie w codziennym życiu i pokazuje powody, dla których podejmujemy decyzje i potrzeby, które staramy się nimi zaspokoić.